Medicover Vital
Jeszcze kilka lat temu produkty pozbawione alergenów pokarmowych kosztowały niemałe pieniądze, a ich dostępność była raczej ograniczona do wybranych punktów sprzedaży. Dziś na sklepowych półkach bez najmniejszego trudu można znaleźć produkty dedykowane weganom i wegetarianom czy artykuły spożywcze pozbawione glutenu. Rosnącą grupę stanowią osoby ograniczające lub wykluczające spożycie mleka, które stanowi źródło laktozy – cukru mlecznego, który również może być czynnikiem związanym z nietolerancją.
Spis treści:
Laktoza
Co to jest laktoza? To nic innego jak jeden ze składników mleka, który zaliczany jest do grupy węglowodanów. Związek ten w porównaniu do innych popularnych cukrów (np. glukozy lub sacharozy) jest znacznie mniej słodki. Występuje przede wszystkim w krowim mleku, gdzie stanowi do 8 proc. jego zawartości. Laktoza ulega rozkładowi na cukry proste w obrębie jelita cienkiego przy pomocy enzymu zwanego laktazą.
W czym jest laktoza?
Nie tylko mleko stanowi bogate źródło laktozy. Okazuje się, że laktoza znajduje się w wielu innych produktach, w tym:
- lodach,
- kefirze,
- maślance,
- białych serach (twarogowych),
- jogurcie naturalnym,
- śmietanie oraz śmietance,
- serkach wiejskich i homogenizowanych.
Laktoza stanowi bardzo częsty dodatek do produktów leczniczych i suplementów diety (zwłaszcza odżywek białkowych). Branża farmaceutyczna wykorzystuje ją w roli wypełniacza podczas produkcji niektórych preparatów znajdujących się na aptecznych półkach.
Nietolerancja laktozy
Nietolerancja laktozy jest uwarunkowana brakiem lub niedostateczną aktywnością enzymu – laktazy, niezbędnej do rozkładu cukru mlecznego. Podłożem nietolerancji laktozy może być wrodzony niedobór laktazy (mówi się wówczas o alaktazji), jego wtórny deficyt, który stanowi zazwyczaj powikłanie przewlekłego uszkodzenia kosmków jelitowych w wyniku np. ostrych zakażeń żołądkowo-jelitowych, niektórych alergii pokarmowych, celiakii, stosowania pewnych leków lub nadmiernego spożycia alkoholu. Najczęściej jednak nietolerancja laktozy pojawia się w wyniku stopniowego zmniejszenia aktywności tego enzymu wraz z wiekiem (tzw. hipolaktazja dorosłych).
Brak możliwości rozkładu laktozy przez organizm skutkuje jej akumulacją w świetle jelita. Bakterie zasiedlające przewód pokarmowy wykorzystują dostępny cukier jako pożywkę – rozkładają go (w procesie fermentacji), czemu towarzyszy uwolnienie szeregu gazów. Skutkiem tej reakcji są liczne dolegliwości, tj.:
- wzdęcia,
- biegunki,
- uczucia przelewania się w żołądku,
- uczucie pełności,
- ból brzucha.
Najczęściej stosowaną strategią jest modyfikacja diety z eliminacją pokarmów zawierających laktozę. W leczeniu nietolerancji laktozy, stosuje się również przyjmowanie laktazy w formie specjalnych tabletek, które powinny być wprowadzane przez lekarza po uprzednim zapoznaniu się z historią pacjenta. Punktem wyjścia powinna być jednak konsultacja lekarska. Wskazane może być wykonanie badań diagnostycznych dla potwierdzenia lub wykluczenia obecności ewentualnej nietolerancji, w tym np. próby prowokacji.